Tin Brunei - Phi Luật Tân và Trung Cộng đã có những trao đổi căng thẳng liên quan tới tranh chấp chủ quyền tại Biển Nam Trung Hoa, mà Việt Nam gọi là Biển Ðông. Tin của Reuters hôm qua tường thuật rằng tại một diễn đàn an ninh khu vực ở Brunei, Ngoại trưởng Trung Cộng Vương Nghị đang tố cáo Manila là gây ra những căng thẳng trong cuộc tranh chấp tại Biển Ðông, thì Bộ trưởng Ngoại giao Phi Luật Tân Albert del Rosario bước vào phòng họp. Theo chương trình, ông Rosario không phát biểu tại diễn đàn này, nhưng sau khi nghe những lời tố cáo của Bắc Kinh trong cuộc họp kín này, ông giơ tay xin phát biểu. Các nhà ngoại giao Phi Luật Tân mô tả là sau đó ông Rosario tiến hành đả phá những tố cáo của Bắc Kinh theo từng điểm một.

Ngoại trưởng Singapore mô tả cuộc trao đổi đó là đầy thách thức. Hãng tin Reuters tường thuật rằng sự kiện không mấy ngoại giao một cách bất thường đó biểu hiện tình trạng thù địch trong cuộc tranh giành chủ quyền Biển Ðông giàu tài nguyên dầu khí, mà Reuters cho là đã trở thành một trong các điểm nóng quân sự nguy hiểm nhất ở Châu Á. Nói chuyện với các nhà báo sau đó, ông Rosario nói trả lời của ông rất đơn giản: vấn đề cốt lõi là Trung Cộng ngang nhiên cướp hải phận của nước khác mà tuyên bố có chủ quyền trên toàn bộ Biển Ðông. Ðó là một đòi hỏi chủ quyền trắng trợn quá đáng, đây là một vấn đề mà chúng ta phải giải quyết dựa trên luật quốc tế. Ông yêu cầu mọi người ủng hộ giải pháp đó.

Sau đó trong cùng ngày, Trung Cộng đồng ý mở đàm phán với Ðông Nam Á về các luật lệ trên biển dường như đánh dấu một chương mới trong các nỗ lực nhằm giải quyết cuộc tranh chấp. Sau nhiều năm cưỡng lại các nỗ lực của 10 nước hội viên ASEAN, đòi mở các cuộc đàm phán về một bộ Quy tắc Ứng xử của các bên ở Biển Ðông, Trung Cộng nói họ sẽ chủ trì các cuộc đàm phán giữa các giới chức cấp cao vào tháng 9 tới đây. Tuy nhiên Bộ Quy tắc Ứng xử trên biển, gọi tắt tiếng Anh là COC, sẽ không đề cập tới các tuyên bố chủ quyền của các nước, mà chỉ đề ra những quy định cho các tàu bè qua lại trong vùng nhằm giảm thiểu tối đa nguy cơ một hành vi sai lầm có thể dẫn tới tranh chấp.

Các cuộc đàm phán sẽ được tổ chức ở Trung Cộng tương đối ở cấp thấp, và có vẻ thận trọng trong một tuyên bố chung giữa ASEAN và Trung Cộng hôm Chủ nhật mang hình thức cuộc tham khảo ý kiến thay vì là các cuộc thương thuyết. Người ta không hy vọng các cuộc tham khảo ấy có thể đạt được tiến bộ gì. Trung Cộng áp lực ASEAN trong việc thành lập một ủy ban các chuyên gia gồm các nhà khoa bảng và các cựu giới chức ngoại giao để hướng dẫn tiến trình này.

Các nước ASEAN trước đây chống đối ý kiến này, vì lo ngại sẽ trì hoãn thêm tiến trình giải quyết tranh chấp. Reuters cho hay một giới chức chính phủ Mỹ có mặt tại buổi họp ở Brunei, nói các cuộc đàm phán mới giữa ASEAN và Trung Cộng là đáng hoan nghênh, nhưng chưa thấy gì là kết quả.(SBTN)

{nl}{nl}{nl}