{nl}{nl}

THÔNG CÁO BÁO CHÍ{nl}LÀM TẠI PARIS NGÀY 25.3.2011
{nl}Hai nhà đấu tranh cho dân chủ ở Ai Cập và{nl}Tunisie nói về cuộc Cách Mạnh Hoa Lài trên xứ sở họ

{nl}{nl}

PARIS, ngày 25.3.2011 (PTTPGQT) - Gần đây Ðài Á châu Tự do{nl}có làm hai cuộc phỏng vấn ông Saad Eddin Ibrahim, Giáo sư Ðại học Havard, người{nl}Ai Cập và ông Cherif Ferjani, Giáo sư Ðại học Lyon, Pháp, người Tunisie, về{nl}những gì xẩy ra Ai Cập và Tunisie.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Sự phân tích của hai vị là những người đấu tranh trực diện{nl}cho dân chủ tại Ai Cập và Tunisie rất quý cho những ai đang muốn lao vào cuộc{nl}vận động cho dân chủ. Không{nl}phải ngẫu nhiên hò voi bắn súng sậy mà{nl}dân chủ ló hiện trên những đất nước nằm dưới ách độc tài tòan trị. Kinh nghiệm{nl}tại Ai Cập và Tunisie cho thấy những yếu tố cơ bản cho cách mạng hoàn thành{nl}là :

{nl}{nl}

 - Sự dấn{nl}thân của giới trẻ ;

{nl}{nl}

- Phải có{nl}tổ chức có thực lực và có ý hướng dân chủ ;

{nl}{nl}

- Phải đoàn{nl}ngũ hóa quần chúng, thay vì chỉ cất lên những Lời Kêu Gọi, những bài Hịch mà{nl}bất cần biết ai là người thực hiện các lời kêu gọi và hịch này ;

{nl}{nl}

- Ðặc biệt{nl}phải hình thành các thiết chế dân chủ và thực thi những Công ước quốc tế về{nl}nhân quyền.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Xin mời bạn{nl}đọc theo dõi hai cuộc phỏng vấn quan trọng dưới đây:

{nl}{nl}

Giáo sư Harvard người Ai Cập nói về Cách mạng Hoa lài

{nl}{nl}{nl}{nl}

Ỷ Lan, thông tín viên RFA

{nl}{nl}{nl}{nl}2011-03-11
{nl}{nl}{nl}{nl}

Thông tín{nl}viên Ỷ Lan có dịp phỏng vấn giáo sư Saad Eddin Ibrahim, một trong những lãnh tụ{nl}đấu tranh cho nhân quyền và dân chủ Ai Cập, lúc ông tham dự một hội nghị ở châu{nl}Âu.

{nl}{nl}

Vừa qua Ðại hội lần thứ 39 của Ðảng Cấp tiến Bất Bạo động Liên{nl}Quốc gia tổ chức tại thành phố Chianciano Terme, Italy, cách thủ đô Rome một{nl}giờ đi tàu điện. Rất nhiều nhà đấu tranh cho nhân quyền dân chủ theo phương pháp{nl}bất bạo động khắp năm châu về tham dự, đặc biệt có nhiều nhân vật từ Trung Ðông.{nl}Nhân dịp này chúng tôi phỏng vấn ông Saad Eddin Ibrahim một trong những lãnh tụ{nl}đấu tranh cho nhân quyền và dân chủ Ai Cập. Ông Ibrahim năm nay 73 tuổi, là nhà{nl}xã hội học, người Mỹ gốc Ai Cập. Ông từng là giáo sư xã hội học tại Ðại học Hoa{nl}Kỳ ở thủ đô Cairo. Hiện nay là giáo sư chính trị xã hội học và giáo sư thỉnh{nl}giảng tại Trung tâm Nghiên cứu Trung Ðông, đại học Harvard. Ông cũng là giáo sư{nl}thỉnh giảng tại Trung tâm nghiên cứu Tôn giáo, Văn hóa và Tranh chấp ở Ðại học{nl}Drew tại Madison, New Jersey. Gần đây ông đã hồi hương tham{nl}gia các cuộc biểu tình đòi hỏi dân chủ tại thủ đô Ai Cập.

{nl}{nl}

 Ỷ Lan : Xin chào ông Saad Eddin Ibrahim. Rất vui{nl}mừng được nói chuyện với ông. Ông là một trong những bộ mặt sáng giá nhất của{nl}phong trào dân chủ và nhân quyền Ai Cập. Ông có thể cho thính giả biết sơ về{nl}cuộc đời hoạt động của ông ?

Saad Eddin Ibrahim : Trước hết và trên hết, tôi{nl}là người dân Ai Cập, một người hoạt động cho nhân quyền và cổ võ dân chủ, dấn{nl}thân trong xã hội Ai Cập và thế giới Ả Rập từ 50 năm qua. Vì vậy tôi đã chứng{nl}kiến nhiều sự kiện, và cũng đau khổ quá nhiều. Nhưng tôi cũng vui mừng với{nl}nhiều thành công cũng như có những phút giây hạnh phúc. Mọi sự được cân bằng.{nl}Từ đó tôi cảm thấy thỏa mãn, và biết rằng mọi việc đều có cái giá phải trả. Là{nl}một trí thức, là một khuôn mặt xã hội, là phải chấp nhận những thăng trầm, điều{nl}hành cuộc sống, lấy những quyết định hay chọn lựa phù hợp, bao lâu ta còn có tự{nl}do, có sức khỏe và năng lực để làm.{nl}{nl}{nl}{nl}

Ỷ Lan : Ông mất bao nhiêu năm trong cảnh tù đày{nl}và lưu vong, thưa ông ?

{nl}{nl}{nl}{nl}

Saad Eddin Ibrahim : Ba năm trong tù và 14 năm{nl}lưu vong. Hồi còn trẻ, tôi lưu vong suốt 10 năm và sau này thêm 4 năm nữa vào{nl}tuổi 70.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Cơ hội lớn cho Ai Cập và Trung Ðông

{nl}{nl}{nl}{nl}

Ỷ Lan : Từ Ai Cập đến đây hôm nay tham dự Ðại{nl}hội lần thứ 39 của Ðảng Cấp tiến Bất Bạo động Liên quốc gia tại Italy sau khi{nl}mới trở về quê hương. Cảm tưởng ông ra sao ?

{nl}{nl}{nl}{nl}

Saad Eddin Ibrahim : Như tôi vừa nói, lưu vong{nl}đã nhiều năm, nhưng nay được về nước sau khi Mubarak bị hạ bệ. Ðây là cơ hội{nl}lớn cho tôi, cho quê hương tôi. Tôi đã đi thẳng từ phi trường đến công trường Tahrir.{nl}Tôi đã gặp lại nhiều bạn bè cũ trong tù hay thời còn sinh viên. Tất cả chúng{nl}tôi tề tựu trên công trường Tahrir cho đến khi Mubarak chịu thoái chức. Bây giờ{nl}tôi chứng kiến tác dụng của thông điệp và những lời kêu gọi cũng như những cuộc{nl}biểu tình lan tràn Nam,{nl}Bắc, Tây, Ðông. Nước láng giềng ở phía tây như Libya{nl}và Algéria cũng đã nổ ra những biến động, những cuộc biểu tình đòi hỏi dân chủ,{nl}phía nam có Yemen,{nl}phía đông có Barhain. Ðiều đó làm tôi vui mừng cực độ, một sự toại nguyện sau{nl}50 năm tranh đấu nay cuối cùng đã thành công nhờ giới trẻ dẫn đầu. Tôi có niềm{nl}hy vọng lớn. Giới trẻ thành công ở những gì chúng tôi không thể hoàn thành,{nl}điều đó gây cho tôi thêm tin tưởng vào tương lai.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Dân chủ cho Việt Nam{nl}chỉ là vấn đề thời gian

{nl}{nl}{nl}{nl}

Ỷ Lan : Xin ông câu hỏi chót cho thính giả ở{nl}Việt Nam.{nl}Trong thời gian chiến tranh ông ủng hộ phong trào hòa bình cho Việt Nam, ông cũng{nl}đã từng thăm viếng Hà Nội. Việt Nam{nl}ngày nay vẫn còn trong chế độ độc đảng. Dưới ánh sáng của biến động ở Ai Cập,{nl}ông thấy tương lai Việt Nam{nl}sẽ ra sao ?

{nl}{nl}{nl}{nl}

Saad Eddin Ibrahim : Tôi nghĩ chỉ là vấn đề thời{nl}gian. Tác động của cuộc xuống đường biểu tình đã trở thành toàn cầu. Những gì xảy{nl}tại Ai Cập đã được tác động bởi những điều xẩy ra trước đó ở Tunisia. Những việc{nl}xảy ra tại Tunisia đã được tác động bởi những gì xảy ra trước đó ở Ðông Âu, Trung{nl}Âu và Châu Mỹ La tinh, cũng như ở những quốc gia như Bồ Ðào Nha năm 1974, v.v...{nl}Ta đang sống trong một ngôi làng toàn cầu. Ðây không là cách nói ẩn dụ mà là{nl}một thực tại.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Giới trẻ dẫn đầu cuộc cách mạng Ai Cập đã cung cấp Twitters{nl}và các Blogs của họ cho những người Iran cùng chí hướng hai năm trước đó, khi{nl}những người Mulhas xứ này đàn áp giới trẻ ly khai ở Iran. Ðiều này cho thấy ý{nl}nghĩa của sự liên kết và đoàn kết toàn cầu. Cho nên tôi nghĩ rằng chuyện Việt Nam chỉ là vấn{nl}đề thời gian. Tôi từng gặp gỡ nhân dân Việt Nam qua những chuyến thăm viếng.{nl}Tôi đã gặp vợ tôi trong cuộc biểu tình chống chiến tranh, chống lại giới tướng{nl}lãnh trong thời chiến tranh Việt Nam. Cho nên chúng tôi còn giữ{nl}những ký ức tập thể về Việt Nam.{nl}Chúng tôi hài lòng khi thấy người Việt không cảm thấy đắng cay với quá khứ, và{nl}luôn ngước nhìn về tương lai. Trong cách nhìn đó, tôi tin tưởng nhân dân Việt Nam sẽ{nl}lật đổ chế độ độc tài toàn trị này để hòa nhập vào cộng đồng dân chủ trong thế{nl}giới.

Thực chất cuộc Cách mạng Hoa Lài, phỏng vấn Giáo sư Cherif Ferjani

Ỷ Lan. Thông{nl}tín viên RFA

{nl}{nl}{nl}{nl}

2011-03-22

{nl}{nl}{nl}{nl}

Cuộc Cách mạng Hoa Lài khởi sự ở Tunisie miền Bắc Phi đang{nl}lan tràn trong thế giới Ả Rập và làm bùng dậy khối người mới đây còn nhẫn nhục{nl}cúi đầu dưới gót độc tài. Có những niềm hy vọng nào, và những mối lo gì nảy sinh{nl}từ đó ?

{nl}{nl}

Ai ai cũng tưởng như mọi sự đều “bình thường” và “an hảo”,{nl}nhưng ai ngờ ngọn đuốc cách mạng Tunisie như ngòi thuốc súng làm sôi sục Ai{nl}Cập, Algérie, Yemen, Barhain và nay Libya. Chúng tôi phỏng vấn Giáo sư Cherif Ferjani,{nl}người Tunisie, để tìm hiểu thực chất cuộc Cách mạng Hoa Lài.{nl}{nl}

{nl}{nl}

Niềm hy vọng lớn

{nl}{nl}{nl}{nl}

Ỷ Lan : Xin chào{nl}Giáo sư Cherif Ferjani. Trước hết xin giáo sư vui lòng tự giới thiệu đôi lời.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Cherif Ferjani :{nl}Hiện nay tôi là giáo sư đại học Lyon 2 ở Pháp.{nl}Tôi là cựu tù nhân, thành viên sáng lập Tổ chức Ân xá Quốc tế tại Tunisie.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Ỷ Lan : Mọi người{nl}trên thế giới đều hứng thú theo dõi những đổi thay cơ bản ở Tunisie ; giáo{nl}sư có thể cho biết cảm tưởng chung về những chi đang xẩy ra tại Tunisie ?

{nl}{nl}{nl}{nl}

Cherif Ferjani :{nl}Cảm tưởng của tôi là : Một niềm hy vọng lớn cho dân chủ trên quê hương{nl}tôi. Trong vòng 4 tuần lễ, một phong trào bất bạo động đã hạ bệ một tên độc{nl}tài, và chúng tôi đang trên đường tháo gỡ mọi guồng máy độc tài. Trước hết là{nl}giải tán cái đảng ngự trị độc tôn trên đất nước chúng tôi kể từ ngày Tunisie tuyên{nl}bố độc lập vào thập niên 50. Ðồng thời, cho về vườn hay sa thải các bộ trưởng,{nl}các viên chức cảnh sát, viên chức hành chánh chống đối tiến trình dân chủ hóa{nl}đất nước ; trả tự do cho tù chính trị ; mời giới lưu vong hồi hương, cũng{nl}như tham gia các Công ước quốc tế về nhân quyền, như hủy bỏ án tử hình, như cấm{nl}tra tấn, gia nhập Tòa án quốc tế xử các tội ác chống nhân loại, và đặc biệt là{nl}Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ. Tuy phê chuẩn Công{nl}ước này trước đây, nhưng Tunisie đã đặt ra một số điều kiện trên hai điểm :{nl}bất bình đẳng trong việc chia gia tài và việc cưới hỏi giữa người Hồi giáo và không{nl}Hồi giáo. Ðối với chúng tôi, những biện pháp thực hiện trên đây mang lại hướng{nl}dân chủ cho cuộc cách mạng.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Mối lo trọng yếu

{nl}{nl}{nl}{nl}

Tuy nhiên nỗi lo lắng lớn hiện nay là quyền lực của Ben Ali{nl}khóa miệng mọi biểu tỏ tự do trong xã hội, gây thành khoảng trống trên bình diện{nl}chính trị. Các nhà dân chủ bị phân hóa. Các phong trào dân chủ ở Tunisie chia{nl}rẽ nhau giữa phe ủng hộ một chính quyền chuyển tiếp và phe chống lại chính quyền{nl}này. Một số kêu gọi cho việc bầu cử một quốc hội lập hiến. Nhưng với điều luật{nl}bầu cử nào đây ? Làm sao vừa thoát ly nền độc tài lại có thể tiến thẳng{nl}vào những cuộc bầu cử. Ðây là một nan đề. Hiện có một mặt trận đang thành lập,{nl}gọi là “Hội đồng bảo vệ Cách mạng”.

{nl}{nl}

Mặt trận tự xem như một chính phủ thứ hai, một chính phủ kép.{nl}Thật khônt thể an tâm trong tình trạng lưỡng quyền. Tôi hy vọng rằng một chính{nl}quyền lâm thời cùng với “Hội đồng bảo vệ Cách mạng” hãy hợp tác với nhau cho{nl}một cuộc bầu cử dân chủ thực sự, tác tạo những điều kiện hình thành cuộc đầu phiếu{nl}dân chủ. Ðó là hiện tình chính trị ở Tunisie.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Ðiều bất hạnh hiện nay là lực lượng có tổ chức lại là lực lượng{nl}Hồi giáo. Dù rằng giới lãnh đạo Hồi giáo có những tuyên bố ủng hộ dân chủ, nhân{nl}quyền, kể cả quyền phụ nữ. Họ nói rằng họ sẽ không đặt lại những vấn đề này. Thật{nl}là điều không nên, nếu họ là lực lượng chính trị duy nhất. Vì vậy mà tôi mong{nl}mỏi có một bộ luật bầu cử tính theo tỉ lệ, nhằm ngăn chận một đảng độc tôn thủ{nl}đắc mọi quyền hành, dù đảng này quan trọng đến thế nào, để các chính đảng khác{nl}nhau có thể cộng tác điều hành việc nước.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Giúp Tunisie là giúp chính Châu Âu

{nl}{nl}{nl}{nl}

Ỷ Lan : Giáo{nl}sư lượng giá như thế nào về phản ứng của cộng đồng quốc tế ?

{nl}{nl}{nl}{nl}

Cherif Ferjani :{nl}Cộng đồng thế giới đã đồng lõa với chế độ độc tài Tunisie cho tới ngày Ben Ali{nl}bị hạ bệ. Bây giờ, chắc là những thành viên của cộng đồng quốc tế muốn chuộc{nl}lỗi, ví dụ như phong tỏa các chương mục của Ben Ali và đồng bọn, và họ hứa sẽ{nl}hoàn trả cho Tunisie. Chúng tôi cần những ngân khoàn này. Những ngân khoản{nl}tương đương với ngân qũy quốc gia Tunisie, tương đương với một phần ba nợ của{nl}Tunisie. Nếu được hoàn trả sẽ là một món tài chính lớn cho nền kinh tế Tunisie.{nl}Tôi nghĩ rằng có một việc rất quan trọng và chủ yếu là việc châu Âu giúp{nl}Tunisie trang trải các nhu cầu, đặc biệt về công ăn việc làm và phát triển công{nl}minh cho Tunisie. Ðây cũng là lợi ích cho châu Âu. Nếu người dân Tunisie có công{nl}ăn việc làm và được hưởng nền dân chủ tự do trên quê hương họ, thì chẳng còn cớ{nl}gì cho họ di cư sang nước khác. Tính mạng họ rất nguy hiểm khi họ đáp tàu hay{nl}những dùng con thuyền con tạm bợ để di cư. Nếu họ phải chết trên biển, ấy chỉ{nl}vì họ không có công ăn việc làm ở Tunisie, vì họ chẳng còn hy vọng gì trên xứ{nl}sở họ.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Cuộc cách mạng này đang mang lại hy vọng cho dân chủ, nhưng{nl}cuộc cách mạng phải kéo theo sự thành công trên lĩnh vực kinh tế và xã hội,{nl}đồng thời giải quyết nạn thất nghiệp, bởi vì thiếu công ăn việc làm, con người{nl}sẽ mất nhân phẩm. Cuộc cách mạng ở Tunisie theo lệnh của ba chữ : Công ăn việc{nl}làm, Tự do và Nhân phẩm. Phải có công ăn việc làm người ta mới không tìm cách{nl}trốn sang nước khác. Vì quyền lợi của châu Âu mà bên bờ biển phía nam của Ðịa{nl}Trung hải dân chủ phải ra đời, kinh nghiệm dân chủ phải thành công ở đây cùng{nl}với sự thành công trên lĩnh vực kinh tế và xã hội. Ðó sẽ là một luồng gió mới{nl}cho chính nền kinh tế Châu Âu.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Việt Nam :{nl}đã thắng xâm luợc, sẽ thắng độc tài đảng trị.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Ỷ Lan : Xin giáo{nl}sư câu hỏi chót. Cuộc phỏng vấn này sẽ được Ðài Á châu Tự do phát về Việt Nam. Nước Việt Nam cũng đang{nl}chờ ngóng tự do. Hiện nay Việt Nam{nl}vẫn còn trong chế độ độc đảng. Trước tình trạng như thế, Giáo sư sẽ nói gì với{nl}người Việt hôm nay ?

{nl}{nl}

Cherif Ferjani :{nl}Tôi thì tôi tin rằng nhân dân Việt Nam từng chiến thắng những cuộc dội bom của{nl}Mỹ, tất nhiên cũng sẽ chiến thắng chế độ độc tài độc đảng đang ngự trị nhờ lý{nl}do là chế độ này từng lãnh đạo chống xâm lược Mỹ. Người Việt tự hào giành được{nl}độc lập, nhưng ngày nay, người Việt cũng như nhân dân toàn thế giới không thể{nl}nào sống mãi với niềm tự hào đã giải phóng dân tộc.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Ngày nay ai cũng có nhu cầu hướng về tương lai. Chẳng lợi ích{nl}chi việc giải phóng khỏi cùm ách ngoại lai để biến đất nước thành nhà tù cho dân{nl}Việt. Cho nên theo tôi, tôi tin tưởng vào nhân dân Việt Nam, vào các dân tộc Ðông{nl}Nam Á đã chiến thắng những đội quân khổng lồ trên thế giới, chiến thắng bom napalm,{nl}chiến thắng những cuộc dội bom long trời lở đất. Chính khối nhân dân này cũng{nl}sẽ chiến thắng nạn độc tài đang vây hãm họ kể từ khi cuộc chiến tranh giải phóng{nl}dân tộc hoàn thành.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Ỷ Lan :{nl}Trong vấn đề giáo sư vừa đề cập, thì quan điểm nhân quyền của nhà cầm quyền{nl}Việt Nam{nl}là chính cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. Ðảng Cộng sản Việt Nam đã thành công{nl}giành lại chủ quyền cho nhân dân và họ coi như đây là trọng điểm của Nhân quyền,{nl}họ bác bỏ mọi khái niệm nhân quyền khác trong thế giới. Giáo sư nghĩ sao về một{nl}luận điểm như thế ?

{nl}{nl}{nl}{nl}

Cherif Ferjani :{nl}Luận điểm này sai lầm, và các nhà lãnh đạo Việt Nam chưa rút được bài học lịch sử.{nl}Ðây là thứ diễn văn của Staline bên Liên Xô cũ, đây là thứ diễn văn của Mao{nl}Trạch Ðông bên Trung quốc, thứ diễn văn mà Kim Nhật Thành bô bô ở Bắc Triều{nl}Tiên, thứ diễn văn mà các lãnh tụ đệ tam thế giới rêu rao ở châu Phi, châu Á,{nl}châu Mỹ La tinh. Bọn chúng tưởng rằng chỉ cần có độc lập dân tộc là đủ. Tự do{nl}bị rút gọn vào công cuộc giải phóng để thay thế cho ngoại nhân xâm chiếm. Quyền{nl}tự quyết không chỉ là nền độc lập với ngoại bang, mà là quyền tối thượng của{nl}nhân dân. Mà nhân dân không thể hưởng quyền tối thượng của họ khi họ bị tước đoạt{nl}các quyền cơ bản, các quyền tự do cơ bản và các quyền tự do của công chúng.

{nl}{nl}{nl}{nl}

Ỷ Lan : Xin{nl}cám ơn giáo sư Cherif Ferjani.

{nl}{nl}{nl}{nl}{nl}{nl}{nl}{nl}{nl}