Tin Saigon - Hội nghị khoa học quốc tế về Biển Ðông tại Saigon kết thúc hôm nay với phần thảo luận về các kinh nghiệm giải quyết tranh chấp và quản lý xung đột tại vùng Biển Ðông, cũng như các biện pháp thúc đẩy hợp tác nhằm bảo đảm hòa bình và ổn định trong vùng. Nhìn chung, các chủ đề này ít gây tranh luận hơn những gì được bàn bạc trong 5 phiên hội thảo hôm qua. Theo hãng tin Ðức DPA, các chuyên gia có mặt trong các cuộc họp đã ghi nhận là tình hình căng thẳng trong quan hệ giữa Trung Cộng và các nước Ðông Nam Á đã dịu bớt trong những tháng gần đây. Tuy nhiên các tranh chấp lãnh thổ và lãnh hải rất khó giải quyết và có thể dẫn đến xung đột trong tương lai. Căn nguyên của vấn đề, theo nhiều chuyên gia, là yêu sách chủ quyền theo hình chữ U, còn gọi là đường lưỡi bò của Trung Cộng quá bao quát, mơ hồ và thiếu căn bản pháp lý.

Trên vấn đề này, DPA trích lời giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc, nhận xét rằng các diễn giả tại hội nghị đã không tìm thấy căn bản pháp lý quốc tế nào cho tấm bản đồ, theo đó Trung Cộng đã tuyên bố chủ quyền trên gần như toàn bộ vùng Biển Ðông. Ðây là bản đồ do Trung Cộng đơn phương vẽ ra bao gồm 9 đường gián đoạn khoanh vùng biển mà Bắc Kinh tự nhận là của mình, và chính thức tung ra hồi cách đây hơn hai năm. Ðối với nhiều chuyên gia quốc tế, yêu sách vừa rộng khắp, vừa không rõ ràng, là nhân tố tạo nên nghi ngại nơi các quốc gia khác.

Trang web của Học viện Ngoại giao Việt Nam, trích dẫn giáo sư Hjala nguyên Ðại sứ Nam Dương, cho rằng Trung Cộng nên làm rõ yêu sách của mình ở Biển Ðông nhất là đường đứt khúc 9 đoạn, vì theo ông thì cho đến nay Bắc Kinh chưa bao giờ làm rõ Trung Cộng muốn hợp tác cùng phát triển ở khu vực nào trên Biển Ðông, hợp tác cái gì, hợp tác với ai, và theo cơ chế nào. Nhà nghiên cứu Daniel Shaeffer thuộc Trung tâm Nghiên cứu Châu Á 21 của Pháp cũng nhận định là việc Trung Cộng chính thức đưa ra đường đứt khúc 9 đoạn là một phát triển đáng chú ý nhất ở khu vực trong 2 năm qua. Tuy nhiên Trung Cộng nên công khai và làm rõ yêu sách của mình, đối thoại với các nước trong khu vực về các khác biệt nảy sinh. Giáo sư Mỹ Bronson Percival thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược CNA của Hải quân Hoa Kỳ thì cho rằng đường đứt khúc 9 đoạn và đòi hỏi đưa Biển Ðông vào diện lợi ích cốt lõi của Trung Cộng đã làm tăng nghi ngại của các nước trong khu vực. Về phần mình, giáo sư Tô Hạo thuộc trường Ðại học Ngoại giao Bắc Kinh đã cố gắng biện minh cho lập luận của Trung Cộng khi giải thích rằng vùng nước bên trong đường đứt khúc 9 đoạn, là vùng nước lịch sử từ lâu đời của Trung Cộng, và công ước luật biển quốc tế cũng thừa nhận các vùng biển lịch sử, như trường hợp vùng biển giữa Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ.

Còn về khái niệm lợi ích cốt lõi ở Biển Ðông, ông cho rằng chưa bao giờ Trung Cộng sử dụng thuật ngữ đó trong các tài liệu chính thức. Dù sao thì theo giáo sư Carl Thayer, cuộc tranh luận giữa các chuyên gia Trung Cộng và các nước khác tại cuộc hội thảo lần này đã bớt căng thẳng hơn lần trước, cách nay đúng một năm tại Hà Nội. Thay đổi này phản ánh không khí hòa hoãn hơn giữa Bắc Kinh và các nước khác trên vấn đề Biển Ðông, đã được thấy tại các Hội nghị Thượng đỉnh vào tháng trước của ASEAN tại Hà Nội.(SBTN)

{nl}{nl}