Tin tổng hợp - Từ sau vụ hồ chứa bùn đỏ bauxite ỏ Hungary bị vỡ vào thượng tuần tháng 10/2010, gây những tổn thất về cả nhân mạng, vật chất lẫn môi trường, càng lúc càng có nhiều tiếng nói vang lên tại Việt Nam yêu cầu nhà nước xem xét lại kế hoạch khai thác bauxite đang được thực hiện trên vùng Tây Nguyên. Một bản kiến nghị yêu cầu tạm đình chỉ đề án bauxite Tây Nguyên cho đến hết ngày hôm qua đã được gần 2000 người ký tên, trong đó có rất nhiều tên tuổi trong các lãnh vực chính trị, khoa học, kinh tế, cùng với nhiều sĩ quan cao cấp cũng như người dân bình thường. Trên báo chí Việt Nam, không ngày nào không có bài viết cảnh báo về hiểm họa tiềm tàng đối với đất nước. Chỉ cần nhìn qua một số bài viết là độc giả thấy ngay là công luận đang hết sức lo âu trước một viễn ảnh đáng ngại.

Trong một bài viết được đăng trên báo, Tiến sĩ Tô Văn Trường, nguyên Viện trưởng Viện Quy hoạch Thủy lợi miền Nam đã tóm lược mối quan ngại chung khi cho biết là qua tính toán của ông, dự án bô-xít Tây Nguyên vừa lỗ nặng, vừa gây ô nhiễm đến môi trường cả trước mắt và lâu dài. Nguyễn Thành Sơn, Giám đốc Công ty Năng lượng sông Hồng thuộc tập đoàn TKV là chủ đầu tư dự án bauxite Tây Nguyên cũng thẩm định sau hai năm thi hành dự án, mặc dù chưa xong 100% nhưng trong quá trình thí điểm có đủ thông tin để đưa ra kết luận công nghệ thải bùn đỏ của các dự án trên Tây Nguyên là công nghệ lạc hậu, có nguy cơ cao giống hoàn toàn như của Hungary. Bên cạnh đó, đề án bauxite Tây Nguyên cũng hàm chứa rất nhiều rủi ro về kinh tế do đó không nên tiếp tục.

Trong một bản tin khác ông Nguyễn Văn Ban, nguyên trưởng ban dự án nhôm của Tổng công ty Khoáng sản Việt Nam thuộc Tập đoàn TKV, cũng khuyến cáo nhà nước là nên dừng đề án bauxite Tây Nguyên nếu yếu tố an toàn không được bảo đảm. Theo ông thì không ai có thể lường trước được những nơi xây dựng hồ chứa bùn đỏ đó có xảy ra những trận mưa lũ lớn làm vỡ hồ không. Có thể khi thiết kế các kỹ sư dựa vào tài liệu khí tượng thủy văn hàng trăm năm để tính, nhưng với sự biến đổi khí hậu, thiên tai xảy ra đột biến và ghê gớm như hiện nay, việc thiết kế các hồ chứa bùn đỏ cần phải xem xét hết sức kỹ lưỡng đối với những đột biến xảy ra đối với thời tiết. Nhìn chung, giới chuyên gia đều kêu gọi đình chỉ đề án khai thác bauxite, vì nguy cơ tiềm tàng rất lớn, trong lúc lợi ích kinh tế chẳng bao nhiêu. Giáo sư Ðặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường, một người đã ký tên vào bản kiến nghị đã nói không có bauxite thì Việt Nam cũng không nghèo đi. Sản xuất ra alumina với khối lượng một vài triệu tấn một năm là quá nhỏ so với so với thị trường trên thế giới. Và hiện nay nhôm cũng là một thứ vật liệu rẻ chứ không quá đắt. Nó không phải là khoáng sản có giá trị tăng cao.

Phản ứng của công luận đang đẩy các lãnh tụ Cộng sản Việt Nam vào thế lúng túng. Nhiều cán bộ cao cấp đã tìm cách trấn an, kể cả việc tuyên bố nhà nước đang lắng nghe các góp ý về bauxite. Tuy nhiên nhiều người cho rằng Hà Nội sẽ không dám ngưng chương trình này vì đây là một hợp đồng đã ký với quan thày Trung cộng, và các lãnh tụ tối cao của Cộng sản Việt Nam đã nhận hối lộ bạc triệu để ký những hợp đồng này nên nay sẽ không thể nào rút lại.(SBTN)