Tin New York - Hoa Kỳ và 10 nước trong Hiệp Hội Các Nước Ðông Nam Á đã lên tiếng xác định các tranh chấp chủ quyền biển đảo trên biển Ðông phải căn cứ trên luật biển quốc tế và qua các cuộc thương thuyết ôn hòa. Thông cáo chung viết rằng hai bên tái khẳng định sự quan trọng của hòa bình khu vực, an ninh hàng hải, các hoạt động thương mại không bị cản, và tự do hải hành, dựa theo các nguyên tắc của luật lệ quốc tế đã được thế giới công nhận, kể cả Công Ước về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc và các luật hàng hải quốc tế khác, cũng như dàn xếp ôn hòa tất cả các tranh chấp. Ðiểm 18 của Bản Thông Cáo chung Hoa Kỳ và ASEAN công bố ngày hôm qua sau cuộc họp thượng đỉnh lần thứ hai giữa Hoa Kỳ và ASEAN viết như trên. Bản thông cáo chung dài 5 trang giấy với 25 điểm được nêu ra bao gồm lời tuyên bố hợp tác giữa hai bên về tất cả mọi mặt thúc đẩy gia tăng từ kinh tế, an ninh đến nhân quyền.

Một kế hoạch tiến hành những hành động cụ thể chung cho 5 năm tới đang được bàn thảo để đem hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung cho khu vực các nước ASEAN cũng như vùng Ðông Á Châu nói chung. Bản thông cáo chung cũng oan nghênh ý kiến nâng mức độ đối tác của hai bên lên thành đối tác chiến lược, và sẽ coi là điểm chú tâm chính yếu của Nhóm Nhân Sĩ Nổi Bật của hai bên, và nhóm này sẽ phát triển cụ thể đưa ra các khuyến cáo thực tế vào cuối năm 2011, trong lúc chờ đợi một kế hoạch hành động 5 năm cho giai đoạn 2011-2015. Eminent Persons Group là một tổ chức được ASEAN thành lập vào cuối năm 2005 qui tụ 10 chuyên gia của 10 nước, đóng vai trò cố vấn cho tổ chức.

Bản thông cáo chung tái xác nhận ASEAN sẽ là khu vực phi võ khí nguyên tử, cũng như chống lại sự sử dụng võ khí nguyên tử và phát tán võ khí giết người hàng loạt. Thông cáo chung kêu gọi Miến Ðiện tổ chức cuộc bầu cử vào tháng 11 tới đây một cách công khai, công bằng và tự do mà cho đến nay, phe đối lập không thể có cơ hội tham gia khi cuộc bầu cử hoàn toàn do nhóm tướng lãnh quân phiệt kiểm soát. Về vấn đề nhân quyền, bản thông cáo chung viết ASEAN hoan nghênh Hoa Kỳ yểm trợ cho Ủy Ban Nhân Quyền Liên Quốc Gia của ASEAN và hỗ trợ cho Ủy Ban Cổ Võ và Bảo Vệ Quyền Phụ Nữ và Trẻ Em, kêu gọi tăng cường hợp tác kinh tế, đầu tư nhiều hơn nữa. Bản thông cáo chung cũng kêu gọi các nước chống tham nhũng và buôn lậu, làm hàng giả và nhấn mạnh đến sự quan trọng của việc tham gia ký kết và thi hành các văn bản chống tham nhũng quốc tế. Tổng thống Obama nhắc lại là Hoa Kỳ có ý định đóng một vai trò lãnh đạo ở Á Châu. Bởi vậy hai bên vừa tăng cường các mối quan hệ đồng minh cũ, vừa tiến sâu hơn với các đối tác mới, cũng như việc Hoa Kỳ đang thi hành với Trung Cộng.

Hoa Kỳ sẽ tái tham dự với các tổ chức khu vực, gồm cả ASEAN để cùng đối diện với các thử thách và cơ hội của thế kỳ 21. Ngày đầu tuần này, sau khi hãng thông tấn AP loan tin về dự thảo nội dung bản thông cáo chung ASEAN-Mỹ nói về biển Ðông, Bắc Kinh cho phát ngôn viên bộ Ngoại Giao bắn tiếng cảnh cáo Mỹ không được chen vào chuyện tranh chấp chủ quyền biển đảo trên Biển Ðông. Nguyễn Minh Triết là Chủ tịch luân phiên của ASEAN cũng chỉ nói ít câu ngắn ngủi ca ngợi mối quan hệ giữa ASEAN và Hoa Kỳ đang phát triển tốt đẹp, và nói thêm rằng Việt Nam và ASEAN luôn luôn ủng hộ tăng cường quan hệ giữa ASEAN và Hoa Kỳ song phương cũng như đa phương.(SBTN)

{nl}{nl}