Tin tổng hợp - Trong bối cảnh căng thẳng trên vấn đề biển Ðông do tham vọng chủ quyền ngày càng rõ nét của Trung Cộng, báo chí trong nước tung tin về việc các nhà thầu Trung Cộng thắng thầu đa số các dự án trọng điểm ở Việt Nam đã gây nhiều quan ngại. Hiện giờ đầu tư trực tiếp Trung Cộng vào Việt Nam rất ít, chỉ chiếm 1.5% tổng số vốn FDI.

Trong khi đó Trung Cộng trúng tới 90% các vụ thầu các công trình điện, khai thác khoáng sản, dầu khí, luyện kim và hóa chất của Việt Nam. Thầu EPC hay còn gọi là thầu theo phương thức chìa khóa trao tay, bao gồm toàn bộ các giai đoạn từ nghiên cứu, thiết kế, cung cấp máy móc, phương tiện, xây lắp vận hành. Bộ Công Thương Cộng sản Việt Nam cho biết có 30 doanh nghiệp Trung Cộng đang tham gia làm tổng thầu EPC hoặc đối tác đầu tư trong 41 dự án ở Việt Nam. 41 dự án này đều là dự án kinh tế trọng điểm, hoặc dự án thượng nguồn, liên quan mật thiết tới tài nguyên quốc gia hoặc an ninh năng lượng.

Trong số đó có 12 dự án về điện lực, 4 dự án dầu khí, 5 dự án khai thác khoáng sản, 5 dự án luyện kim, 5 dự án hóa chất, 3 dự án cơ khí và 7 dự án thuộc lĩnh vực công nghiệp nhẹ và dịch vụ. Chủ đầu tư đều là những trụ cột kinh tế Việt Nam như Tập Ðoàn Than và Khoáng Sản, Tập Ðoàn Dầu Khí, Tập Ðoàn Ðiện Lực, Tổng Công Ty Thép, Tổng Công Ty Hóa Chất. Riêng trong lãnh vực khai thác khoáng nhôm và bauxite hiện nay tại Việt Nam, Trung Cộng gần như trúng 100% gói thầu EPC.

Tại Tây Nguyên, Công ty công trình quốc tế nhôm Trung Cộng Chalieco đã trúng lô thầu ở Lâm Ðồng của Công nghiệp Than và Khoáng sản Việt Nam với trị giá 466 triệu đô-la. Ðây cũng là một dự án lớn nhất của ngành khai khoáng Việt Nam với tổng vốn đầu tư lên đến 8000 tỷ đồng Việt Nam. Chỉ 2 năm sau, mặc dù việc thi hành dự án ở Lâm Ðồng tiến triển chậm, Chalieco vẫn trúng thầu dự án Alumin Nhân Cơ Ðắc Nông với trị giá lớn hơn là 499.2 triệu đô-la. Lý do chính giải thích vì sao các nhà thầu Trung Cộng lại thắng thầu dễ dàng như thế đó là vì các chủ đầu tư Việt Nam ham giá rẻ. Thứ nhất, vì muốn dự án dễ được phê duyệt, các chủ đầu tư Việt Nam thường tự làm thấp tổng mức đầu tư hoặc tổng dự toán và như vậy là chỉ có cách là chọn các nhà thầu Trung Cộng bao giờ cũng ra giá rẻ. Thứ hai, hiện nay các hãng và tập đoàn lớn của Nhật Bản, Ðức, Pháp, Mỹ do sức ép của chính phủ họ, đã đều buộc phải làm trong sạch nội bộ, chống hối lộ, móc ngoặc với khách hàng, không minh bạch, thủ tiêu cạnh tranh lành mạnh.

Cho nên cán bộ Cộng sản Việt Nam cho rằng tốt hơn là đi với các nhà thầu Trung Cộng để nhận được các phần lót tay có thể tới 15 đến 20% giá trị hợp đồng, và để trúng thầu thì tổng giá chào đã giảm thấp tới đáng ngờ. Tất nhiên tiền nào của ấy, các nhà thầu Trung Cộng sẽ cung cấp máy móc và dịch vụ chất lượng rất kém. Mối nghi ngờ về hối lộ tham nhũng càng khó được giải tỏa vì người ta thấy là trước và sau những cuộc đầu thầu, các chủ đầu tư Việt Nam thường bay sang Trung Cộng để gọi là học tập hay tìm hiểu công nghệ.

Khi đã nhận cho Trung Cộng thầu rồi thì há miệng mắc quai. Vấn đề là với các nhà thầu Trung Cộng chất lượng thì xấu, thời gian hoàn thành dự án bao giờ cũng bị kéo dài, nhưng các chủ đầu tư chẳng làm gì được, hầu như chẳng có nhà thầu Trung Cộng nào bị phạt vì vi phạm hợp đồng.(SBTN)

{nl}{nl}