{nl}
LM Lý: 'Tù đày là cái giá phải trả của những người đấu {nl}tranh chân chính'
Linh mục bất đồng chính kiến Nguyễn Văn Lý được{nl} đình hoãn thi hành án trong 1 năm vì lý do sức khỏe. Ông đã ra khỏi {nl}trại giam Ba Sao thuộc tỉnh Hà Nam và được nhân viên công lực đưa về Tòa{nl} Giám mục Huế vào lúc 5 giờ chiều ngày thứ hai, 15/3/2010.Linh{nl} mục Nguyễn Văn Lý tại tòa án tỉnh Thừa Thiên Huế, 30/3/2007. Ông bị kết{nl} án 8 năm tù giam vì tội tuyên truyền chống phá chính phủ cộng sản Việt {nl}NamTối cùng ngày, trong cuộc phỏng vấn với Trà Mi của Ban Việt {nl}Ngữ đài VOA, từ Tòa Giám mục Huế, linh mục Lý phát biểu:
Linh {nl}mục Nguyễn Văn Lý: Trước hết, tôi xin cảm ơn các quý vị đã luôn theo{nl} dõi, thông hiệp cầu nguyện, giúp đỡ chúng tôi rất nhiều trong những năm{nl} tháng qua. Xin nói ngay là không phải tôi được trả tự do, mà là tạm {nl}đình chỉ thi hành án để chữa bệnh.
VOA: Thời gian tạm đình chỉ{nl} này trong bao lâu, thưa ông?Linh mục Nguyễn Văn Lý: {nl}Lệnh đình chỉ cứ mỗi đợt 12 tháng. Ðây là đợt đầu tiên. Sau khi tôi hết {nl}án, tôi vẫn bị quản chế 5 năm. Còn bây giờ, trong thời gian điều trị {nl}bệnh theo yêu cầu của gia đình thì cũng bị quản chế như thế.
VOA:{nl} Trong 1 năm tạm đình chỉ án để chữa bệnh, linh mục sẽ ở Tòa Giám mục {nl}Huế?Linh mục Nguyễn Văn Lý: Trước mắt tôi đang ở Tòa {nl}Giám mục Huế, tại khu hưu dưỡng mà trước đó tôi cũng ở đây mấy năm rồi. {nl}Những lần bị quản chế tôi đều ở khu này. Có thể nếu gia đình muốn đưa đi{nl} điều trị ở đâu đó thì cũng sẽ chịu sự quản lý của chính quyền địa {nl}phương đó.
VOA: Với lệnh tạm đình chỉ thi hành án, linh mục có{nl} ký một giấy cam kết nào với phía chính quyền không?Linh {nl}mục Nguyễn Văn Lý: Không, tôi không nhận bản án. Tôi cũng không coi {nl}mình là phạm nhân, mà luôn coi mình là tù nhân lương tâm. Vì gia đình đề{nl} nghị như thế, theo sự gợi ý của họ, nên tôi cũng hướng theo gia đình, {nl}về cho gia đình điều trị, chứ không buộc phải ký một giấy tờ gì cả. Tôi {nl}chỉ ký một giấy biên bản thông báo về lệnh tạm đình chỉ. Trong biên bản,{nl} tôi cũng ký là một tù nhân lương tâm, chứ tôi không nhận mình là một {nl}phạm nhân.
VOA: Thưa linh mục, hiện giờ tình trạng sức khỏe {nl}của ông như thế nào?Linh mục Nguyễn Văn Lý: Tôi bị {nl}liệt chân phải, chưa đi đứng bình thường. Còn riêng tay phải đã phục hồi{nl} được trên 50%.
VOA: Trong suốt thời gian bị giam, ông được {nl}chăm sóc sức khỏe như thế nào trong tù?Linh mục Nguyễn {nl}Văn Lý: Hơn 2 năm đầu, tôi là một người bình thường ở một khu biệt {nl}giam, một mình trong một khu đất khoảng 400 mét vuông. Ở đó có nhiều {nl}phòng giam nhưng chỉ giam một mình tôi thôi. Phòng này tôi đã ở nhiều {nl}lần trước rồi. Khi họ giam tôi ở đó thì họ đưa tất cả tù nhân khác ra {nl}khỏi. Tôi ở biệt lập như vậy. Những người ở gần tôi cũng phải cách mấy {nl}chục mét và cách mấy bức tường. Cách đây hơn nửa năm, tôi bắt đầu bị tai{nl} biến mạch máu não. Hai lần đầu tôi vẫn ở một mình. Họ cho uống thuốc {nl}giảm áp, cùng các thuốc thông thường của người bị cao huyết áp. Ðến lần {nl}thứ ba tôi bị tai biến vào tháng 11 năm ngoái. Khi đó, họ đưa tôi lên {nl}bệnh viện 198 của Bộ Công an ở Hà Nội điều trị. Tại đó, lúc đầu công an {nl}phải giúp đỡ tôi. Sau đó ít ngày, họ nhắn gia đình tôi ra. Một tháng {nl}sau, họ đưa tôi về lại trại. Lúc bấy giờ, họ cho một tù nhân người dân {nl}tộc Tày ở chung để giúp đỡ tôi trong các sinh hoạt hằng ngày. Cách đây {nl}hơn một tháng, họ có cho thêm 2 người nữa giúp đỡ tôi thêm.
VOA:{nl} Trong thời gian ông bị giam, điều kiện sinh hoạt trong trại như thế {nl}nào? Ông có được đọc kinh Thánh và có được tiếp cận thông tin bên ngoài {nl}qua báo đài?Linh mục Nguyễn Văn Lý: Buồng giam của {nl}tôi sạch sẽ, cũng có các điều kiện vệ sinh bình thường. Lúc này, tiêu {nl}chuẩn về ăn uống của tù nhân ở Việt Nam tương đối no đủ hơn trước đây {nl}nhiều. Về tinh thần, hằng ngày tôi được đọc báo Nhân dân. Gia đình được {nl}phép gửi vào cho tôi báo Pháp luật. Chỉ thế thôi. Cách đây hơn 1 năm, {nl}tôi bắt đầu được nhận sách kinh.
VOA: Ông bắt đầu được đọc {nl}kinh Thánh chỉ cách đây một năm. Ông có biết nguyên nhân của sự thay đổi{nl} này không?Linh mục Nguyễn Văn Lý: Vì lúc đó, Việt {nl}Nam và Vatican lập một tổ hỗn hợp xúc tiến việc quan hệ ngoại giao đôi {nl}bên. Không biết phải sự trùng hợp không nhưng trong trại giam vào dịp đó{nl} thì người ta trả sách kinh Thánh cho tôi.
VOA: Trong thời {nl}gian bị giam giữ, có các phái đoàn nước ngoài đến thăm ông trong trại {nl}giam không?Linh mục Nguyễn Văn Lý: Có 3 lần khách quốc tế {nl}thăm. Lần thứ nhất là ông đại sứ Mỹ tại Hà Nội, cách đây khoảng 2 năm {nl}rồi. Lần thứ hai là phái đoàn của Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa {nl}Kỳ, gồm 6 người, cách đây khoảng 1 năm. Lần thứ ba cách đây gần một năm {nl}thì ông đại sứ Mỹ thăm tôi lần thứ hai.
VOA: Nội dung các cuộc{nl} gặp đó như thế nào?Linh mục Nguyễn Văn Lý: Họ muốn {nl}hỏi thăm tình hình của mình. Ngoài các câu hỏi của họ, phần tôi, tôi {nl}muốn trình bày vấn đề gì thì vẫn có thể trình bày.
VOA: Trong {nl}những lần gặp đó, ông đã trình bày những điều gì, thưa ông?Linh{nl} mục Nguyễn Văn Lý: Hai lần đầu tôi xác định cho họ rõ tôi không {nl}phải là phạm nhân mà là một tù nhân lương tâm, và tôi coi bản án đó là {nl}thiếu văn minh, trái với các công ước quốc tế mà Việt Nam đã ký. Lần sau{nl} này, tôi đề cập đến các vấn đề hòa bình và thăng tiến trên thế giới.
VOA:{nl} Trong lúc ông bị giam, thưa linh mục, ông có được biết dư luận bên {nl}ngoài về bản án của ông như thế nào không?Linh mục Nguyễn{nl} Văn Lý: Tôi đoán một phần nào thôi chứ thật sự không được thông tin{nl} đầy đủ.
VOA: Cách đây hơn 2 năm sau phiên tòa của linh mục, {nl}có một điều gây xôn xao dư luận là bức ảnh chụp cảnh ông bị bịt miệng {nl}trước vành móng ngựa. Tấm ảnh này đã trở thành một trong những tấm ảnh {nl}đáng chú ý nhất khi nói về nhân quyền của Việt Nam. Trả lời về tấm ảnh {nl}này, phía nhà nước Việt Nam nói rằng do trong lúc phiên xử diễn ra, ông {nl}đã có những thái độ và hành động không đúng. Một lời bình luận về bức {nl}ảnh đó, với tư cách là nhân vật chính của bức ảnh, ông sẽ nói gì, thưa {nl}ông?Linh mục Nguyễn Văn Lý: Trước tòa, tôi đã có sẵn {nl}các câu để phát biểu, cũng có những lời để chứng minh rằng ở Việt Nam {nl}hiện nay tự do dân chủ, nhất là tự do ngôn luận, không bằng thời Các-Mác{nl} ở London, không bằng thời của nhóm Nguyễn Ái Quốc tức Phan Chu Trinh, {nl}Phan Văn Trường, Nguyễn An Ninh, Nguyễn Thế Truyền, Nguyễn Tất Thành ở {nl}Paris cách đây gần 100 năm, không bằng thời cụ Huỳnh Thúc Kháng, Nguyễn {nl}Thế Truyền ra báo Tiếng dân và Tiếng Chuông rè ở ngay tại Việt Nam trong{nl} thời Pháp thuộc. Nhưng tôi biết rằng không thể nói được. Cho nên tôi {nl}phải chọn một thái độ là đọc thơ. Thì hành động bịt miệng đó đã nói lên {nl}nhiều hơn những điều mà mình định nói. Tôi chỉ đọc đi đọc lại 4 câu thơ {nl}thôi, chứ không làm gì bạo lực cả. Tất cả những ai chứng kiến phiên tòa {nl}đều biết rằng tôi chỉ đọc thơ chứ có làm gì đâu. Họ nói tôi xô ngã hai {nl}công an. Ðó là vu khống chứ lúc đó tôi đã tuyệt thực qua ngày thứ 8 rồi {nl}làm sao đủ sức xô ngã hai công an? Người ta đã bịt miệng tôi 4 lần tất {nl}cả.
VOA: Trong thời gian 1 năm tới đây ông được đình hoãn thi {nl}hành án. Ngay từ lúc này, ngày đầu tiên bước ra khỏi nhà tù, ông có cảm {nl}nghĩ như thế nào?Linh mục Nguyễn Văn Lý: Trước mắt, {nl}tôi cần phải điều trị bệnh vì bệnh tôi thật sự là nặng, vì có một khối u{nl} trong não. Trong trại giam họ không dám điều trị mà để cho Giáo hội và {nl}gia đình điều trị đây. Tôi ở trong trại giam mới ra, giống như một người{nl} trong hang mới ra, chỉ biết rằng rất nhiều người quan tâm, đồng tình {nl}ủng hộ mình, nhưng chính mình chưa biết làm thế nào cho thích hợp vì tôi{nl} mới về vài tiếng đồng hồ.
VOA: Tình trạng sức khỏe của ông {nl}hiện giờ cộng với những tháng ngày giam giữ liệu những điều này có ảnh {nl}hưởng đến ý chí và lý tưởng mà ông theo đuổi?Linh mục {nl}Nguyễn Văn Lý: Ðã chọn con đường tù đày để làm việc thì càng ở tù {nl}tôi càng tỉnh táo và khôn ngoan hơn thôi. Những người đấu tranh bất bạo {nl}động thì càng ở tù thì càng mạnh hơn. Ðối phương càng bắt bớ càng yếu {nl}hơn. Chuyện tù đày là cái giá phải trả của những người đấu tranh chân {nl}chính.
VOA: Xin chân thành cảm ơn linh mục đã dành thời gian {nl}cho cuộc trao đổi này.Linh mục Nguyễn Văn Lý: Tôi xin{nl} cảm ơn nhiều.