Tin Nam Vang - Dư âm của hội nghị các nước ASEAN vẫn còn vang vọng khi hội nghị này đã kết thúc vào ngày hôm qua mà lại không ra được một bản Tuyên bố chung cuộc để đúc kết tiến trình đàm phán, thảo luận. Nhận xét về việc này, một số quan sát viên cho rằng Phnom Penh đã phá hoại trầm trọng uy tín của ASEAN. Nguyên nhân chính là do có bất đồng không thể giải quyết giữa Phi Luật Tân và Cam Bốt liên quan đến Biển Ðông. Chính quyền Manila muốn ghi tranh chấp giữa Phi Luật Tân với Trung Cộng tại bãi đá Scarborough vào trong bản Tuyên bố chung, một đề nghị đã bị Cam Bốt trong tư cách là chủ tịch luân phiên ASEAN bác bỏ. Bất chấp các đề nghị thỏa hiệp, cả hai bên đều không thay đổi ý kiến, và Cam Bốt quyết định là Hội nghị sẽ không có được tuyên bố chung.

Giáo sư Carl Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc đã phê phán thái độ của Cam Bốt cho rằng hành động của Cam Bốt trong tư cách Chủ tịch ASEAN đã xóa nhòa sự phân biệt giữa Cam Bốt, một trong 10 thành viên của ASEAN và Cam Bốt, Chủ tịch ASEAN. Lần đầu tiên trong lịch sử của Hiệp hội Ðông Nam Á, các ngoại trưởng đã phải cùng nhau làm việc trên một chương trình nghị sự rất nặng nề nhưng lại bị mất đi phương tiện truyền thống để công bố các quyết định của mình, vì cho đến nay, Bản Tuyên bố chung của Chủ tịch ASEAN có mục tiêu ghi lại các quyết định của toàn khối. Tình hình bắt nguồn từ hành động của Cam Bốt đã đẩy ASEAN vào một tình thế chưa từng thấy. Trang web của Ban Thư ký ASEAN hoàn toàn im hơi lặng tiếng lặng về những vấn đề này.

Nói cách khác, sau một tuần thảo luận một loạt các vấn đề không chỉ là vấn đề Biển Ðông mà thôi, cả khu vực và phần còn lại của thế giới đều không biết được là ASEAN đã quyết định những gì. Ðây là một trách nhiệm về việc ASEAN không đạt được đồng thuận hoàn toàn thuộc về Cam Bốt. Ghi nhận của những người có mặt tại Phnom Penh cho thấy rằng chính Cam Bốt trong vai trò chủ tịch đã tỏ ra bướng bỉnh và không khoan nhượng. Họ liên tục cảnh cáo rằng sẽ không có Tuyên bố chung để hăm doạ Phi Luật Tân. Ngay cả khi Nam Dương đứng ra làm trung gian để tìm ra một thỏa hiệp, Cam Bốt cũng không chịu nhúc nhích và bỏ ngang cuộc họp. Rất có thể là tranh cãi về các từ ngữ trong bản Tuyên bố chung sẽ lan qua và gây nhiễu cho tiến trình đàm phán giữa các thành viên ASEAN và Trung Cộng trên một bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Ðông.

Cam Bốt đã lộ mặt như là một tên đầy tớ bênh vực cho quan thày Trung Cộng. Ðiều này sẽ làm cho đàm phán về một bộ Quy tắc Ứng xử COC chung cuộc với Trung Cộng khó khăn hơn. Chắc hẳn là Phi Luật Tân, và có thể là một số nước ASEAN khác, sẽ không còn tin tưởng Cam Bốt trong việc giữ kín các lập trường đàm phán bí mật của họ. Hành động của Cam Bốt trong tuần này cho thấy là nhận thức về một Cộng đồng ASEAN rất là mong manh.(SBTN)

{nl}{nl}{nl}