HÀ NỘI.- Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam Nguyễn Quân mới đây đã tuyên bố rằng để kịp khởi công nhà máy điện hạch nhân Ninh Thuận vào năm 2014, Việt Nam cần có những chuyên gia giỏi và bảo đảm an toàn hạch nhân, nếu không, có thể bị dời lại một hai năm. Lời tuyên bố được đưa ra vào giữa lúc các cuộc tranh luận về nên hay không nên xây dựng nhà máy điện nguyên tử theo dự tính của nhà cầm quyền Việt Nam để giải quyết nạn thiếu điện. Dư luận tại Việt Nam rất mâu thuẫn trong khi đưa ra ý kiến, nhưng thực ra việc xử dụng nguồn điện hạch nhân từ trước đến nay vẫn là một chọn lựa nếu không có phương thức nào tốt hơn để cung cấp điện năng, chứ thật ra khó lòng mà bảo đảm được sự an toàn dù có công nghệ tiến bộ về nguồn năng lượng này.

Tuy nhiên, lời tuyên bố của Bộ Trưởng Khoa Học và Công Nghệ Việt Nam cho thấy cuối cùng đã có một thành viên chính phủ nhìn nhận một thực tế mà từ mấy năm qua nhiều chuyên gia đã cảnh báo, đó là tình trạng thiếu nhân lực trong lĩnh vực hạch nhân và do vậy Việt Nam có thể sẽ không thể phát triển điện hạch nhân theo như kế hoạch hiện nay. Theo dự kiến, Việt Nam sẽ khởi công xây dựng nhà máy điện hạch nhân đầu tiên vào tháng 12 năm 2014 tại tỉnh Ninh Thuận với đối tác là Tập đoàn Năng lượng nguyên tử Nhà nước của Nga Rosatom.

Tổ máy số 1 của nhà máy này dự trù sẽ chính thức vận hành vào năm 2020, tổ máy số 2 vào năm 2021. Nhà cầm quyền Việt Nam cũng đang đàm phán với Nhật Bản về dự án Ninh Thuận 2, dự kiến sẽ được khởi công vào tháng 5 năm 2015, với tổ máy số 1 sẽ bắt đầu vận hành từ năm 2021. Tổng cộng chính phủ Hà Nội dự tính xây dựng đến 8 nhà máy hạch nhân từ đây đến năm 2030. Khác với những ngành công nghệ khác, công nghệ hạch nhân đòi hỏi phải có một đội ngũ chuyên gia không chỉ có trình độ cao, mà còn phải có tinh thần kỷ luật cao nhất, và ý thức trách nhiệm cao nhất, bởi vì những biến cố, tai nạn nhà máy điện hạch nhân không chỉ ảnh hưởng đến quốc gia, còn cả ảnh hưởng cả khu vực, nếu không muốn nói là cả nhân loại.

Tại cuộc hội thảo Phát triển nguồn nhân lực cho chương trình điện hạch nhân và quản lý tri thức hạch nhân hồi cuối năm ngoái tại Hà Nội do Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế và Cục Năng lượng Nguyên tử Việt Nam tổ chức, đại diện Bộ Giáo dục và Ðào tạo Việt Nam đã trình bày Ðề án đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử. Ðề án này dự trù đến năm 2020 các cơ sở đào tạo trong nước phối hợp với các đối tác bên ngoài sẽ đào tạo khoảng 2400 kỹ sư và cử nhân, 350 Thạc sĩ và Tiến sĩ nhằm đáp ứng tiến độ xây dựng các nhà máy điện hạch nhân đầu tiên. Nhưng bản tin của VietnamNet cho biết là một số chuyên gia Việt Nam tham gia hội thảo đặt vấn đề nghi ngờ về khả năng thực thi bản đề án của Bộ Giáo dục.

Theo lời ông Nguyễn Quân, chính phủ mới đây có phê duyệt chương trình đào tạo nhân lực cho nhà máy điện hạch nhân với kinh phí 2.000 tỷ đồng, nhưng lại chưa có chính sách đãi ngộ cho những người đi học và những người sau này làm việc trong lĩnh vực kỹ thuật hạch nhân. Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam Nguyễn Quân cho biết là việc tìm cán bộ trẻ đi đào tạo trong lĩnh vực kỹ thuật hạch nhân cũng gặp khó khăn, vì ít người theo học ngành hạch nhân, cho nên phải huy động cán bộ từ nhiều lĩnh vực khác để đào tạo lại từ đầu. Ngay từ nhiều năm trước, Giáo sư Phạm Duy Hiển, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu hạch nhân Ðà Lạt, đã cảnh báo về tình trạng thiếu chuyên gia cho ngành năng lượng hạch nhân Việt Nam. Cho tới nay ông vẫn giữ nguyên quan điểm cũ.(SBTN)

{nl}{nl}{nl}