{nl}

Tin Hoa Thịnh Ðốn - Chính phủ Hoa Kỳ đã lên tiếng hoan nghênh việc bốn nước Ðông Nam Á nằm ở hạ nguồn sông Mêkông quyết định hoãn dự án xây dựng đập thủy điện Xayaburi tại Lào, vì sợ ảnh hưởng đến môi trường. AFP nhận định Lào đã thất bại trong cố gắng thông qua dự án xây đập Xayaburi trị giá 3.8 tỉ đô la, tại cuộc hội nghị ngày hôm qua với các nước Việt Nam, Cam Bốt và Thái Lan. Ðập thủy điện này, theo các nhà hoạt động bảo vệ môi trường có thể là tai họa cho 60 triệu người đang lệ thuộc vào nguồn nước của dòng sông Mêkông. Ông Mark Toner, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, nhắc lại lời tuyên bố của Ngoại trưởng Hillary Clinton trong cuộc gặp gỡ với các nước thuộc Ủy hội sông Mêkông hồi tháng 7, cho rằng vấn đề này rất trầm trọng và có thể là một thảm họa cho môi trường. Phát biểu trước báo chí tại Washington, ông nói việc hoãn xây đập là một dấu hiệu tích cực.

Thượng nghị sĩ Jim Webb, trưởng tiểu ban Ðông Á của Ủy ban Ðối ngoại Thượng viện Mỹ từng nhiều lần thẳng thừng chỉ trích dự án Xayaburi, cho rằng quyết định hoãn xây đập trên đây là bước quan trọng hướng đến một chính sách với tinh thần trách nhiệm. Ông tuyên bố Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế có nghĩa vụ mang tính chiến lược và phù hợp đạo lý, là bảo vệ sức khỏe và tiện nghi của những người đang lệ thuộc vào sông Mêkông trong việc mưu sinh và trong cuộc sống. Người dân trong khu vực hoàn toàn chống lại dự án. Họ đã từng phải hứng chịu những hậu quả tiêu cực của các đập thủy điện được xây dựng trước đây trong khu vực và thực sự lo ngại những tác động của đập thủy điện đối với cuộc sống của họ.

Xin nhắc lại, trong hội nghị hôm qua tại Cam Bốt, các nước Ủy hội sông Mêkông đã kêu gọi cần phải nghiên cứu bổ túc về sự phát triển bền vững, và các tác động của dự án xây đập thủy điện đầu tiên trên hạ nguồn sông Mêkông. Việt Nam và Cam Bốt lo ngại đập thủy điện Xayaburi có công suất 1260 megawatt sẽ gây hậu quả tai hại cho ngành nuôi cá và khai thác thủy sản. Thái Lan thì rất nhiệt tình với con đập vì Xayaburi sẽ cung cấp 95% lượng điện sản xuất ra cho nước này. Chính quyền Obama đã đưa ra chương trình Sáng kiến Hạ nguồn Sông Mêkông, trong đó Hoa Kỳ hợp tác với bốn nước hạ nguồn sông Mêkông, hy vọng hỗ trợ được cho môi trường, y tế và giáo dục trong khu vực đông dân cư này.

Ðây là một trong những nỗ lực của Mỹ nhằm xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với các nước Ðông Nam Á. Bà Ame Trandem, giám đốc chương trình châu Á của Tổ chức Sông ngòi quốc tế nhận định: Việt Nam và Cam Bốt lo ngại về những hậu quả tiêu cực của việc xây dựng đập thủy điện này đối với cư dân. Họ đã gây áp lực trong khu vực, đòi phải có nghiên cứu kỹ hơn về dự án. Thực ra về cơ bản đây là dự án của Thái Lan. 95% sản lượng điện của dự án sẽ được xuất cảng sang Thái Lan. Chính những công ty của Thái Lan muốn xây đập thủy điện này và họ tài trợ cho dự án. Nhưng vào năm 1995, các nước liên quan đã ký một thỏa thuận, theo đó họ chia sẻ việc sử dụng dòng sông này và nếu xẩy ra những tác động tiêu cực thì Lào phải đền bù cho các nước láng giềng.(SBTN)